Hee, herfst!

Ook hier beginnen nu de bladeren van de bomen te vallen, maar dan van de droogte… De hamatan (de spelling zal verkeerd zijn…) begint te waaien. Een droge, stevige wind vanuit de Sahara. Die zorgt er voor dat alles onder het rode stof komt te zitten, ikzelf incluis. Als ik mijn haren na een dagje fietsen onder de douche uitspoel komt er roodbruin water vanaf, en is mijn huid ook meteen een paar tinten lichter. Af en toe komt er opeens een kleine wervelstorm voorbij. Laatst zag ik er één oversteken terwijl alle fietsers en automobilisten rustig wachtten tot ie voorbij was. De wind zorgt ervoor dat het ’s avonds en ’s morgens wat frisser is. Warme douches kennen ze hier niet, dus dat is wel eens even doorbijten.
Het is hier nu niet alleen qua bevolking maar ook qua landschap zwart. Half Wa staat namelijk in de fik. Alles is kurkdroog want we hebben al een poosje geen regen gezien dus alles is behoorlijk brandbaar. Hoe het vuur precies begint is vaak een raadsel, maar soms wordt het aangestoken door jongens die dan achter de dieren aanzitten die uit het brandende veld vluchten. Ze hebben hier bovendien geen elektrische maaimachines en ik heb het vermoeden dat sommige mensen het makkelijker vinden de hele boel in de hens te zetten dan met een handzeis alles te kortwieken. Ik kan ze op zich geen ongelijk geven maar zo’n brand is natuurlijk knap moeilijk te stoppen dus nemen ze vaak de veldjes van de buren, en de buren daarvan ook mee.
We hebben zelf inmiddels ook ervaring opgedaan in dingen in de fik steken. In Ghana is er namelijk geen gecontroleerde afvalverwerking, kliko’s en composthopen moeten hier nog worden ingevoerd. Dus wordt het afval dat niet in de goot terecht komt gewoon verbrand door de mensen zelf, in een kuil, een goot of gewoon op straat. Wij voelden ons niet echt prettig bij deze manier van luchtvervuiling dus ons afval stapelde zich al een aantal weken op in de achtertuin. Dit werd jammer genoeg nogal een smerige bedoening. Daarom hebben we wat benzine gekocht (kan je overal langs de straat kopen, maar je moet wel je eigen lege fles meenemen) het afval in de goot gelegd en met een flink vuur ‘verwerkt’.
Ik blijf me verbazen over hoe weinig sommige mensen hier verdienen. Als ik mijn band laat plakken kost me dat 1500 cedis, 15 cent dus. (dat wordt trouwens weer gecompenseerd door het feit dat ik al een keer of 10 een lekke band heb gehad, maar dat terzijde). Zo’n fietsenmaker heeft het grootste gedeelte van de dag niets te doen. Maar zelfs als hij constant werk had, 10 uur op een dag zou werken en 15 minuten per band nodig had zou hij dagelijks maar zo’n 6 euro verdienen. Vrijdag wilde ik mijn band op laten pompen. In principe doen alle fietsenmakers dit aan de kant van de weg gratis, maar het is gebruikelijk om ze wat muntgeld te geven. De grootste munt heeft een waarde van 5 cent. Het was vrijdag een feestdag omdat de ramadan ten einde was en iedereen was vrij en had z’n mooiste kleding aan. Het zesjarige jongetje dat mijn band oppompte had echter met olie besmeurde kleertjes aan en was waarschijnlijk al de hele dag aan het werk omdat hij niet naar school hoefde en dus zijn vader moest helpen. Toen ik hem 3000 cedis gaf, 30 cent, en zei dat hij maar wat te eten moest kopen keek hij me met open mond aan en rende naar zijn vader om te laten zien hoeveel hij gekregen had. Ik hoop maar dat hij het mocht houden…
Redelijk veel Ghanese kinderen gaan gelukkig naar school. Onderwijs zou gratis zijn, maar in werkelijkheid moeten ouders wel een schooluniform kopen en een aantal bijdragen betalen, dus dat is voor sommige ouders een probleem. Ook kunnen kinderen soms niet naar school omdat ouders van hen afhankelijk zijn voor hun inkomen. Een aantal van de straatkinderen heeft bijvoorbeeld gehandicapte ouders en moet daar voor bedelen. Er loopt op dit moment een goed Ghanees project voor deze kinderen. Midden op de markt staat een gebouwtje waar de gehandicapten doordeweeks met hun kinderen naar toe gaan. De ouders werken er, ze weven en naaien bijvoorbeeld, terwijl de kinderen les krijgen. De leraar is overigens blind dus de kinderen spoken soms van alles uit terwijl hij nergens weet van heeft. En als de klas te luidruchtig wordt geeft hij gewoon lukraak een zwaai naar achter met zijn stok.
Annie Manders, een Nederlandse vrouw die veel met Ghana te maken heeft via het Equal opportunity fund is afgelopen woensdag aangekomen. En ze had, vreugde oh vreugde, voor ons alledrie een kilo van thuis meegenomen. Ik was in de wolken met Italiaanse kruiden, paprikapoeder, kerrie, wierook, oorbellen, een boek (sorry Noor, ik heb em toch al opengemaakt), nog wat kleine dingetjes maar vooral: pepernoten! Die heb ik in de kast gelegd om te bewaren tot 5 december, om hem er even later weer uit te halen en helemaal leeg te eten (nouja, Maartje mocht er ook wat van. Niels niet, want die had zijn eigen zak) Gelukkig heeft Niels speculaaskruiden gekregen, dus tegen Sinterklaastijd kunnen we zelf aan het bakken gaan. De brieven en kaarten die erbij zaten vond ik ook heel leuk, dus bedankt!
Zo, het is weer een flink verhaal, dat eigenlijk nergens over gaat, maar alle dagelijkse details van hier zijn voor jullie natuurlijk helemaal niet zo vanzelfsprekend dus hopelijk is het allemaal toch een beetje boeiend om te lezen.

Tessa