Knus in de bus

Afgelopen weekend zijn we in Tamale geweest. 6 uur rijden met de bus. Deze keer geen middle seats, uitklapstoeltjes in het gangpad. In plaats daarvan wordt het gangpad opgevuld met staande mensen. 6 uur lang in een bus zitten die over een rough road gaat is geen pretje, maar ik had oprecht medelijden met de mensen die moesten staan. Het gangpad wordt namelijk ook nog zo vol gestouwd dat niemand een vin kan verroeren. Ondanks de oncomfortabele omstandigheden helpt iedereen elkaar waar ze kunnen. Bagage van staande passagiers wordt op schoot genomen (de kinderen ook) en men wordt geholpen met over bagage heen klimmen. In de tussenliggende dorpjes wordt gestopt. Hier staan vrouwen met grote aluminium bakken op hun hoofd waar allerlei koopwaar inzit. Brood, sinaasappels, koekjes, pasteitjes, gefrituurde plantain (bakbanaan), water enzovoort. In één klein dorpje verkochten alle vrouwen yam, een grote knol die je als aardappel kan eten. Erg lekker, maar wat je er in de bus mee moet is me nog steeds een raadsel. Als je tijdens zo’n stop niet bij het raam zit geef je je geld gewoon door aan je buurman (en hij weer aan de zijne als dat nodig is) en hij of zij koopt voor je wat je wilt hebben. Een man die traditionele medicijnen verkocht reed ook een stukje met ons mee om zijn waar aan de man te brengen. Ter ‘decoratie’ had hij drie schorpioenen op zijn hoed. Soms wandelden die een stukje naar beneden, over zijn hoofd, maar dan zette hij ze zonder te stoppen waar hij mee bezig was gewoon met zijn blote handen weer terug.
In de bus zit je lekker knus op elkaar. In het begin vond ik dat wat ongemakkelijk, maar op de terugweg maakte het me al niets meer uit. Aan mijn linkerkant lag een Ghanees lekker tegen me aan te slapen. Aan mijn rechterkant, waar het gangpad was, stootte ik steeds mijn hoofd tegen de kont van een voluptueuze mevrouw omdat ik telkens in slaap viel. Voor me zat ik knie aan knie met een hoogzwangere jonge vrouw die op de bagage zat. En om maar helemaal mee te doen had ik de ene helft van de reis een kind op schoot, en de andere helft een baal rijst.

Tamale is een stuk groter dan Wa, en het barst er van de Nederlanders. In Wa tellen we vaak het aantal blanken dat we op een dag zien, maar daar was dit weekend geen beginnen aan. Er zitten drie vrijwilligersorganisaties in Tamale, volgens mij allemaal Nederlands.
Ook bij het zwembad barst het van de blanken. Aan de ene kant leuk, maar aan de andere kant kan ik me ergeren aan het cultuurtje van witten bij elkaar en de rijkere Ghanezen die er dan bij mogen. Dit zijn de hippe jongeren die het zich kunnen veroorloven om met de blanken mee te doen. Ze kennen alle blanken, en alle blanken kennen hen. Zij maken makkelijker contact dan de ‘gewone’ bevolking. Ik denk dat dit komt omdat je bij deze mensen weet dat ze niet meteen wat van je willen. Vaak als je aangesproken wordt willen de mannen meteen trouwen, naar Nederland of gratis drank. Dat is bij deze Ghanezen anders, maar toch vind ik het erg opvallend dat ze zoveel blanke vrienden hebben. Je wordt er zeg maar op uitgezocht. Maar aan de andere kant: het zijn toch de Ghanezen die je hier de leuke dingen laten zien en je vertellen wat je nog niet weet. Eigenlijk is het dus wederzijds belang, voor hen meer aanzien, voor ‘ons’ insiders in de cultuur.
Gelukkig gaan we hier in Wa ook met ‘gewone’ mensen om, die niet persé iets van ons willen. Zo gaan we veel om met de kok van youth alive, Prisca. Ze komt bij ons pannenkoeken eten, Niels heeft haar oven gebruikt om appeltaart te bakken en we zitten (onder werktijd) vaak te kletsen. Ook helpt ze ons met activiteiten. Veel van de kinderen kunnen maar slecht Engels en wat we niet met handen en voeten duidelijk kunnen maken vertaalt zij.
Toch voel ik me in Wa nog best vaak blank (ondanks dat ik ondertussen best bruin ben). Ik zou het best fijn vinden om een keer een stukje te fietsen zonder door iedereen nagekeken te worden. Als ik met Niels fiets valt het wel mee en als ze vragen of hij mijn man is zal ik dat zeker niet ontkennen, lekker makkelijk. Maar als ik in mijn eentje fiets wordt ik constant nageroepen. Ik reageer inmiddels meestal niet meer, behalve op de kinderen. Dit is overigens wel vervelend voor de mensen die me wél kennen, want ook hen fiets ik straal voorbij.
Wat wel erg grappig is, is dat veel Ghanezen het niet kunnen hebben als je ze inhaalt. Ik ben mijn Nederlandse tempo nog niet verleerd en ga vaak menig Ghanees voorbij. Soms zie ik dan dezelfde man (vrouwen hebben die neiging volgens mij niet) die ik net heb ingehaald me in een razend tempo passeren. Zodra hij me dan echter voorbij is valt hij weer terug in zijn oude tempo, met als gevolg dat ik hem al snel voor de tweede keer inhaal. Dan hoef ik niet lang te wachten tot hij me weer voorbij komt. Dit gaat door tot één van ons het opgeeft of afslaat, of tot hij naast me komt fietsen en me ten huwelijk vraagt. Als ik dit eenmaal beleefd heb geweigerd kan ik gewoon doorfietsen zonder ingehaald te worden.
Even tussendoor; het grappigste huwelijksaanzoek tot nu toe: “Wil je mijn tweede vrouw worden? Want dan heb ik een zwarte en een witte!”

In Tamale is het uitgaansleven iets uitgebreider dan in Wa, waar maar één jamboree is. Dus zowel op vrijdag als op zaterdag zijn we de stad ingegaan. Twee mensen hadden we al in Mole leren kennen, Oluu en Jahlove. Jahlove is een rastafara en zijn vrienden ook. Het is een stelletje dat het leven allemaal niet zo serieus neemt. Ze zijn zo’n beetje allemaal ‘artists’, spelen allemaal drums (trommels dus) en verafgoden Bob Marley (of zoals zij hem noemen: uncle Bob). Bovendien zeggen ze allemaal bovenmatig vaak ‘one love’, en ‘its nice to be nice’. Maar ondanks dat ze een beetje wazig zijn kan je veel lol met ze maken. Lion, ook wel ‘funny’ genoemd, is de grapjas van het stel. In het begin maakte hij inderdaad veel grapjes, maar na wat gin en whisky (dat wordt in kleine plastic zakjes verkocht voor 20 eurocent per portie) kwam er alleen nog uit “I’m funny….” Dat vonden wij dan weer heel funny. Toen we de volgende dag met z’n allen gingen trommelen was hij de grote afwezige, omdat hij alleen maar kon overgeven.

Al met al was het een geslaagd weekend, maar erg vermoeiend. Aankomend weekend is er een festival in Nandon, een dorpje vlak bij Wa. Hopelijk hebben we het daar net zo naar onze zin!

Tessa

PS: Ik heb mijn haar laten vlechten. Pijn! Het vlechten zelf gaat niet bepaald zachtzinnig en het zit zo strak op mn kop dat ik er nog twee dagen last van had. Verder zitten er drie pakken nephaar in dus het is behoorlijk zwaar... En het jeukt... En het is zoveel dat ik niet eens zelf fatsoenlijk een staart kan maken… En het slaapt vervelend…
Ik denk niet dat ik het er heel lang in laat zitten…