Are you in pain?

In het dagelijkse leven hier heb ik niet vaak het idee dat het in Wa ontzettend veel minder ontwikkeld is dan in Nederland. Er zijn natuurlijk veel verschillen, maar alles wat je nodig zou kunnen hebben is er. Toch blijkt soms dat dingen niet zo soepel en professioneel gaan als je gewend bent.
Afgelopen woensdagavond kwam er een man aan de deur om ons op te halen omdat Kamal, een vriend die naar mij op weg was, een motorongeluk had gehad, een paar honderd meter van ons huis. Daar aangekomen stonden er zo’n 20 mensen in een kringetje te kijken en niets te doen. Pas toen ik begon te bellen bedachten meer mensen dat ze een telefoon op zak hadden. Dit is trouwens helemaal niet een typisch Ghanese houding, maar ik denk dat iedereen nogal geschrokken was. Kamal zelf zat op de grond, was wel bij, maar in het donker zag ik vooral veel bloed. Hij moest naar het ziekenhuis, maar je hebt hier geen 112… De weg naar ons huis is nogal afgelegen dus het zag er ook niet naar uit dat er binnenkort een auto aan zou komen. Het mobiele netwerk in Wa is de laatste tijd erg slecht, dus niemand slaagde erin iemand met een auto te bereiken. Gelukkig was er iemand naar de legerbarakken gefietst waar een vriend, in het bezit van een pick-up, woont. Hij was er binnen een kwartiertje en meteen door naar het ziekenhuis.

Daar werd Kamal in een rolstoel gezet. Voor er iemand naar zijn wonden keek moest eerst het ziekenhuiskaartje worden ingevuld, waarna rustig zijn bloeddruk en temperatuur werden opgemeten. Toen dit eenmaal klaar was keek de zuster naar haar patient die kreunend ineengedoken in zijn rolstoel zat om hem doodleuk te vragen: are you in pain? De schade leek wat minder erg dan ik aanvankelijk dacht, maar hij had een hoop flinke schaafwonden, zn rug was verbrand van het schuiven over het asfalt en op de wreef van zijn linkervoet zat helemaal geen huid meer, je keek recht op het vlees waar stenen diepe groeven gemaakt hadden. Dat alles moest natuurlijk schoongemaakt, en daar gebruiken ze bepaald geen niet-prikkende jodium voor. Een bijtend goedje op een verse open wond is geen pretje, helemaal niet als je nog gewoon in de wachtkamer/ receptie van de eerste hulp zit waar iedereen je aan zit te gapen. Toen het leed geleden was mochten we door naar de casualty ward. Hier moesten nog meer formulieren ingevuld worden, daar deed de broeder een kwartiertje over. Daarna ging hij maar eens kijken hoe het er met de patient voor stond. De artsen gaan allemaal om 6 uur s avonds naar huis dus op de echte deskundige moesten we wachten tot de volgende morgen.

Er werd besloten de wonden dan maar nog een keer schoon te maken, met twee andere bijtende middeltjes. Kamal zat er ondertussen een beetje doorheen. Maar omdat het hier gewoon is dat je naar het ziekenhuis komt zodra je van het ongeluk hoort stonden er al zo n 15 vrienden rond het bed. Met een paar mensen hielden we hem vast terwijl de broeder met watjes in de weer was. Dat deed hij heel netjes, met tangetjes, zodat hij niets met zijn handen aan zou raken. Alleen jammer dat de watten gewoon uit een pak kwamen dat open bovenop de kast lag.
Iedereen was opgelucht toen het voorbij was en zijn vrienden begonnen hem al snel te pesten met het feit dat hij zo gehuild en geschreeuwd had. Iemand wilde weten of de hond die hij had aangereden er nog lag, omdat als dat zo was, hij hem op wilde halen om op te eten.

Kamal had gelukkig een helm op, en de schade viel uiteindelijk mee. Maar ik moet er niet aan denken wat er gebeurd zou zijn als het ernstiger geweest zou zijn. Wat als hij een inwendige bloeding had gehad? Geen arts in de buurt, er kan niet geopereerd worden en er heeft überhaupt niemand naar zijn buik gekeken om te kijken of alles nog heel was en op zijn plek zat.
De volgende dag is hij ontslagen uit het ziekenhuis. Eigenlijk moest hij elke dag terugkomen voor wondverzorging maar omdat ik vond dat zelfs ik een beter verbandje aanleg dan de broeder die het verband gedraaid om de voet wikkelde met een grote knoop bovenop de wond heb ik die taak op me genomen. Inmiddels gaat het alweer een stuk beter met hem.

Op het terrein van het ziekenhuis staan een groot aantal gebouwen, elk gebouw een verschillende afdeling. Langs de paden die van afdeling naar afdeling leiden bivakkeren hele groepen mensen, familie van mensen die zijn opgenomen. Het ziekenhuis voorziet zijn patiënten niet van eten en doet geen was dus als je niemand hebt om je bij te staan zal je een onaangename tijd hebben. Er zijn amper goede wc’s en het openbare toilet is om van te kotsen. Is het niet de aanblik van een rij gaten in de grond waar meer stront naast dan in ligt is het wel de geur waarvan je bijna over je nek gaat.
Laatst ging ik met iemand mee om een aids-patiente die een nacht aan het infuus had gelegen op te halen van de isolation ward. Trieste, armoedige, doodstille zalen met krakkemikkige, versleten bedden.
In Accra is de medische zorg een stuk beter, in de ziekenhuizen maar vooral in de klinieken, zoals de privekliniek waar ik met Joost was. Maar de Upper West Region is een stuk minder ontwikkeld, dus er valt nog veel te verbeteren. Gelukkig ontwikkelt deze region zich het snelste van het land, hopelijk is het over niet al te lange tijd al een stuk beter.
Maar wat ben ik blij met de goede gezondheidszorg die ik in Nederland tot mijn beschikking heb.